زمینه و هدف: درماتیت تماسی بیماری شایعی است که حدود 5/4% جمعیت عمومی را مبتلا می کند و درمان های عمده آن بر پایه نرم کننده ها و کورتیکواستروئیدهاست و ارتشاح سلولی عمدتا از نوع منونوکلئرها بخصوص لنفوسیت های T_helper است. هدف از این مطالعه رویکرد مجدد به صنعت گیاهان دارویی با پشتوانه علوم جدید و بررسی تاثیر عصاره الکلی چهارگیاه حنا، بابونه، سدر و صبر زرد بر درماتیت تماسی تجربی در موش است.

روش کار: در یکpilot study به روش تجربی ابتدا70 سر موش سوری نژاد ENMARY به وزن تقریبی gr10±50 به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند و پس از تراشیدن پشت گوش چپ آنها با خود تراش در دو نوبت (روزهای صفر و یک) با محلول DNCB (Dinetro Chloro Benzene) به مقدار 400 میکرو لیتر آغشته شد. در روزهای 10 و 14 نیز همان مقدار از محلول DNCB را بر روی گوش چپ حیوان مالیده و همزمان شاهد (روغن زیتون در حلال استون) بر روی گوش راست حیوان تماس داده شد. سپس در زمان های 2، 10، 24، 48، 72، 96، 120 و 150 ساعت پس از تماس دوم، موش ها را با اتر کشته و گوش ها را از قاعده قطع نموده و نمونه های آسیب شناسی تهیه و جهت بررسی ارتشاح سلولی به آسیب شناسی فرستاده شد. در مرحله دوم عصاره الکلی چهار گیاه مورد نظر تهیه و سپس کرم های 4% در پایه coldcream تهیه و با توجه به نتایج مرحله اول که حداکثر زمان ارتشاح لنفوسیت ها را 120 ساعت نشان داده بود داروها را روزی دو نوبت به فاصله 12 ساعت به مدت 7 روز بر روی گوش 40 حیوان در 4گروه 10تایی در محل درماتیت مالیده روز هشتم گوش ها را قطع و بررسی آسیب شناسی انجام شد. دو گروه 10تایی به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند در یک گروه coldcream و در گروه دوم هیچ دارویی مالیده نشد.60 موش در مرحله دوم انتخاب و مجموعاً 130 موش مورد مطالعه قرار گرفتند.

یافته ها: کاهش ارتشاح لنفوسیت ها پس از 7 روز تجویز دارو با بابونه 66/7% (0/02=p)، سدر 50% صبر زرد
12/5% و حنا صفر درصد مشاهده شد.

نتیجه گیری: بابونه با توجه به پاسخ قوی تر 66/7% بهترین اثر را در بهبود ضایعات درماتیت تماسی داشته است