زمینه و هدف: دیابت نوع ۲ منجر به اختلالات عروقی و کاهش نیتریک اکساید ( Nitric Oxide (NO) ) می شود. در این مطالعه سعی شده است تا تاثیر میدان الکترو مگنتیک ( Electro Magnetic field (EMF) ) را بر میزان NO به عنوان فاکتور موثر در یکی از مکانیسمهای افزاینده جریان خون و ( Ankle Brachial Index  = ABI ) به عنوان شاخص میزان جریان خون در اندام تحتانی در بیماران دیابتی نوع (۲) مورد بررسی قرار گیرد.

  روش کار: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی شاهد دار بود که در سال ۱۳۹۲ در بیمارستان امام و مرکز فیزیوتراپی مهر در شهر اردبیل انجام شد. تعداد ۳۰ بیمار دیابتی بعد از مطالعه اولیه که به صورت پایلوت انجام گرفت با توجه به معیارهای ورود و خروج وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی به دوگروه الکترومگنتیک درمانی و کنترل تقسیم شدند. میزان ABI و NO خون دو گروه قبل از شرکت در مطالعه اندازه گیری شد. در گروه الکترومگنتیک از جریان مگنت با فرکانس ۱۰ هرتز و ۸mT به صورت اسکن اندام تحتانی به مدت ۸ هفته، هر هفته ۳ جلسه و هر جلسه ۴۰ دقیقه استفاده شد. در گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نشد. در پایان هشت هفته میزان ABI و NO اندازه گیری شد از آزمون T زوجی و T مستقل در نرم افزار SPSS ۱۹ برای آزمون داده ها استفاده شد.

  یافته ها: نتایج نشان داد در گروه الکترومگنت تفاوت آماری معناداری در ABI قبل (۰۲/۰ ± ۰۰۹/۱) و بعد از مداخله (۰۲/۰ ± ۰۵۲/۱) وجود دارد (۰۱۳ / ۰= P )، ولی تفاوت آماری معناداری در ABI و NO در گروه کنترل و NO گروه الکترومگنت قبل و بعد از مطالعه یافت نشد (۰۵ / ۰< p )، همچنین نتایج افزایش معناداری در میزان اختلاف ABI قبل و بعد از مگنت درمانی (۰۱/۰ ± ۰۵۰/۰) نسبت به گروه کنترل (۰۰۳/۰ ± ۰۰۴ /۰) نشان داد (۰۰۱/۰= P ).

  نتیجه گیری: افزایش میزان ABI بیماران دیابتی به دنبال هشت هفته مگنت درمانی می تواند نشان دهنده افزایش جریان خون در اندام تحتانی باشد.