زمینه و هدف: رفلکس چشمی قلبی با برادیکاردی و سایر آریتمی‌های قلبی مشخص می‌گردد که با تحریک مکانیکی چشم ایجاد می‌شوند، بنابراین در ضمن عمل جراحی استرابیسم به دفعات مکرر با آن مواجه می‌شویم. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع و عوامل خطر آریتمی‌های قلبی در ضمن عمل جراحی استرابیسم در کودکان و بزرگسالان بود.

  روش کار: در این مطالعه تصادفی آینده نگر و دوسوکور، 46 بیمار با کلاس ASA ( American Society of Anaesthesiology ) I و II تحت عمل جراحی استرابیسم با بیهوشی عمومی قرار گرفتند و به دو گروه کودکان زیر 12 سال و بالای 12 سال تقسیم شدند. تمامی بیماران متناسب با سن تحت بیهوشی عمومی قرار گرفتند. اطلاعات دموگرافیک، نوع عضله درگیر، بروز آریتمی (نوع و تعداد دفعات بروز آن)، علت آریتمی و مهارت جراح (استاد - دستیار) ثبت گردید.

  یافته ها: 26 بیمار در گروه کودکان و 20 نفر در گروه بزرگسالان قرار داشتند. در 91% بیماران آریتمی دیده شد که 25 نفر از گروه زیر 12 سال و 17 نفر از گروه بالای 12 سال بودند (به ترتیب 15/96% و 85%) . اختلاف معنی داری از نظر میزان آریتمی بین دو گروه وجود نداشت و از نظر میانگین تعداد دفعات بروز آریتمی در دو گروه اختلاف معنی داری بدست نیامد. اکثر آریتمی‌ها به علت کشش عضلات خارجی چشم ایجاد شد و کشش ملتحمه و فشار روی کره چشم از علل بعدی بودند. تحریک عضله مستقیم داخلی مهمترین عامل آریتمی‌زا بود که در گروه کودکان 13 مورد و در گروه بزرگسال 12 مورد بود. برادیکاردی و تاکیکاردی جزو آریتمی‌های شایع بودند ولی از نظر میزان بروز اختلاف معنی داری بین دو گروه وجود نداشت.

  نتیجه گیری: میزان بروز آریتمی‌ها در ضمن عمل جراحی استرابیسم در هر دو گروه سنی بسیار شایع بوده و با وجود اینکه اغلب به اختلال همودینامیک منجر نمی‌گردد ولی جهت تشخیص و درمان به موقع آن مونیتورینگ دقیق و مداوم بیمار و همکاری بین جراح و متخصص بیهوشی الزامی می‌باشد.