زمینه و هدف: گیاه مرزنجوش یکی از گیاهان داروئی است که به طور گسترده در برخی مناطق شمالی و شمال غربی ایران رویش میکند. مطالعات متعدد اثرات درمانی قابل توجهی را برای این گیاه مشخص نمودهاند. هدف این مطالعه، بررسی اثر ضددردی تزریق داخل بطن مغزی عصاره آبی مرزنجوش در موش صحرایی نر میباشد.
روش کار: در این مطالعه 28 سر موش صحرایی نر بالغ در محدوده وزنی 200-250 گرم به طور تصادفی به 4 گروه (به تعداد هر گروه 7 سر) تقسیم شدند. حیوانات با مخلوط کتامین و زایلازین بیهوش شدند . یک هفته بعد از جراحی و کانولگذاری در بطن مغز حیوانات، دوزهای مختلف عصاره ( µg/rat 6، 3، 1) و در گروه کنترل حجم معادلی از نرمال سالین به صورت داخل بطن مغزی تجویز گردید و زمان پاسخ تاخیری به محرک دردناک ( Tail flick (latency به عنوان معیار پاسخ ضددردی، هر 15 دقیقه یک بار به مدت 120 دقیقه توسط آزمون Tail flick ثبت گردید. نتایج حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS18 و با استفاده از آزمون آماری Repeate d Measurement مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به تفاوت معنیداری که در Repeated Measurement در دوزهای مختلف عصاره مرزنجوش دیده شد، تأثیرات در زمانهای مختلف به روش آنالیز واریانس یک طرفه مقایسه گردید . دادهها به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین نمایش داده شدند. ٠ 5 /٠ p < به عنوان سطح معنیداری در نظر گرفته شد.
یافتهها: بر اساس نتایج حاصل، عصاره آبی مرزنجوش دارای اثر ضددرد میباشد و این اثر وابسته به دوز است . آستانه درد با مصرف عصاره مرزنجوش با دوز µg/rat 3 به صورت تجویز داخل بطنی، نسبت به گروه کنترل، از سایر دوزها به صورت معنیداری بیشتر بود ( ٠ 5 /٠ > p )، بنابراین دوز µg/rat 3 از عصاره این گیاه به عنوان دوز موثر ضددردی عصاره تعیین شد. همچنین حداکثر اثر ضددردی عصاره در زمانهای 60 و90 دقیقه پس از تزریق عصاره مشاهده شد.
نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشاندهندهی اثر ضددردی تزریق داخل بطنی عصارهی آبی مرزنجوش، به صورت وابسته به دوز، در آزمون Tail flick میباشد.